THE BOAT OF ILLUSION

THE BOAT OF ILLUSION

Nguyet Cam

Classical eastern poetry took on a popular flavor at the hands of Vietnamese scholars, write Nguyet Cam

Heels muddied in the pursuit of wealth and fame Weather-beaten face revealing life's cataclysmus Thoughts of drifting fate brings pain Bubbles in the ocean of misery Duckweed at the edge of the dark shore The taste of life numbs the bitter tongue The journey through this life is bruising, full of obstacles Waves in the river mouth rise and fall The boat of illusion pitches and rolls at the edge of the waterfall 
Nguyen Gia Thieu

For most non-Vietnamese, Vietnam conjures images of war or, perhaps, an Asian country striving to become the latest economic dragon. Few recognize that despite centuries of war and economic hardship, the Vietnamese have one of the world’s oldest languages, most fertile cultures and richest national literature's.

As with many Eastern cultures, the development of Vietnamese literature has been profoundly shaped by the country’s proximity to China, and particularly by the Chinese writing system. While spoken Vietnamese has always remained a distinct language, the same is not true for the written language. Early Vietnamese official, diplomatic and educational writings used Chinese characters. But they were pronounced in a Vietnamese way. Sometime before the 8th century, a Vietnamese writing system was devised. Known as Nom or Southern Letters, it transformed or combined Chinese characters to render Vietnamese words.

Nom began to be used in serious literature only during the Tran Dynasty in the 1200s. At the end of the 1300s, the most important mandarin in the Tran court, Ho Qui Ly, attempted to promote the development and widespread use of Nom. Before his plans were realized, Vietnam was invaded and occupied by China’s Minh Dynasty and Nom fell into disuse.

Under the Le Dynasty, set up in the mid 1400s, Nom received royal support and was encouraged in literary works. The first major collection of Nom poetry was Nguyen Trai’s Quoc Am Thi Tap. It was followed by the Hong Duc Quoc Am Thi Tap, a collection of poetry written by King Le Thanh Tong, who was known to compose verse for pleasure in his free time. Following tradition, Nom poetry addressed such themes as the beauty of nature or moral relations between rulers and ruled. There was little of real artistic value.

In the 16th century two anonymous Nom narratives appeared, entitled Vuong Tuong and To Cong Phung Su. These new longer Nom stories borrowed their plots from Chinese history beginning what became a long literary fashion. In the following century a new work, Lam Truyen Van, marked a major development in the history of Vietnamese poetry.

Written by Phung Khac Khoan during a period of exile, it was set in the countryside and offered poetic depiction's of fruit and vegetables. Not only did it break with tradition in subject matter, but it used vernacular language within a new poetic form, comprised of alternating six and eight word lines.

The populist form and content caught on, reaching a peak in the 18th and 19th centuries. The later period produced dozens of anonymous verse narratives, such as Hoa Tien, Phan Tran, Pham Ngoc Tai Hoa, Tong Tran Cuc Hoa; and substantial works by the luminaries of Vietnamese literature: Doan Thi Diem, Nguyen Gia Thieu, Ho Xuan Huong, Nguyen Cong Tru, and Nguyen Du.

Doan Thi Diem (1705-1748) was Vietnam’s first known female translator. She is believed to have translated Dang Tran Con’s poetic masterwork, Chinh Phu Ngam (The Song of a Soldier’s Wife), from Chinese into Nom. Her translation is simple, clear and beautiful:

Your way leads you to lands of rain and wind mine takes me back to our old room, our bed We turn and look, but all has come between green mountains and blue clouds roll on and on 

Another brilliant eighteenth century poet, Nguyen Gia Thieu expressed very personal feelings and sorrows in his work. Born into a high- mandarin family and promoted to an important post at a young age, Nguyen Gia Thieu turned his hack on wealth and status to devote himself to writing. His main work, Cung Oan Ngam Khuc (The Lament of a Concubine), described the misery, loneliness and desire for love of a young and beautiful concubine abandoned in a forbidden palace. It is easy to recognize feelings the poet himself might have, not just those of an imaginary woman. In contrast to Chinh Phu Ngam, Cung Oan Ngam Khuc is a work of high culture. Each sentence, each polished word is testimony to the poet’s literary erudition and sophistication. It is not an easy poem for the casual reader to understand.

On the other hand, many of the works by Ho Xuan Huong: "The Queen of Nom" remain transparent to all:

I'm like a jackfruit in a tree Whose skin is rough and flesh thick If you like it, then stake it, Don't finger it; you'll get sticky hands 

Jackfruit is staked for ripening, which involves a drying-out process. A master at double meaning, Huong uses everyday objects to describe the predicament of women. Despite her popularity, little is known of her life.

If Shakespeare's work represents the greatest literary achievement in the English language, then Nguyen Du's 3254 line masterpiece, "The Tale of Kieu", can be considered the pinnacle of classical Vietnamese literature.

Nguyen Du came from an aristocratic northern family with a long tradition of literary excellence. He based his story on the plot of a Chinese novel: "The Tale of Kim Van Kieu" by Thanh Tam. The narrative charts the ups and downs of Vuong Thuy Kieu (a real figure in 16th century Chinese history) a girl so beautiful that "flowers grudged her glamour" and so gifted that she "irked the jealous gods". When her family falls on hard times, Kieu must abandon the one she loves and sells herself to save them. From then on, her life is full of tears and misery; she must twice prostitute herself, twice serve as slave, and she twice attempts suicide. Finally, she is re-united with her family and marries her first love (who in then her younger sister's husband).

The Tale of Kieu presents a successful integration of fictional narrative convention with poetic form. Its subtle beauty recalls the best of Tang poetry as well as the simple lyricism of traditional folk songs. Written in alternating lines of six and eight words, the diverse images and multiple harmonies of its language suggest both music and painting.

The first lines, which most Vietnamese know by heart, set the theme of the tale: "talent and destiny are apt to feud" but a constant "heart" will save the day.

Thus on first meeting her true love, the youthful and handsome Kim Trong, Kieu's tragedy is foreshadowed in her innocent msings:

Who is he? Why did we chance to meet? Does fate intend some ties between us two? 

Kieu's feeling are lovingly revealed as they ebb and flow through her extraordinary life. In the midst of her troubles the inner turmoil she experiences is evoked:

Oh, how she pined and mourned for her old love Cut from he mind, it clung to her heart. 

After a shady businessman, Thuc Sinh, buys her out of prostitution and takes her as his clandestine concubine, Kieu expresses her anxiety and resignation to fate with a brilliant metaphor:

A clinging ivy - that's my humble lot Will Heaven bless or curse this marriage knot? 

In Vietnamese literature, few lines of verse about nature can be move people like Nguyen Du's

Waters, all gleaming, mirrors for the sky Walls wreathed in sapphire mist, peaks gilt with sunlight 

Characters in the Tale of Kieu are crafted so skillfully that they have become an integral part of everyday Vietnamese language. It is not unusual to hear people say someone is "as beautiful and gifted as Kieu"; "jealous as Hoan Thu", "dastardly as So Khanh", "henpecked like Thuc Sinh", or "as brave as Tu Hai". Artists paint Kieu, children recite Kieu, wits draw from Kieu for riddles and word-play, and women even consult her as method of fortune-telling. In the past when most of the country was illiterate, it was easy to find people who could recite Kieu by heart. Some could literally chant it from back to front. If you visit Hanoi's Hang Da market today, you may he lucky to meet an old merchant who will answer all of your questions by quoting directly from Kieu.

Writers too use lines from the Tale of Kieu, and its two concluding lines close this article:

May these crude words, culled and strung one by one Beguile an hour or two of your long night. 

Bên Dòng Potomac

Washington D.C. 1991

Ly dị với Nguyệt xong Hoàn thấy nhẹ hẳn người. Không  còn những nét mặt giận hờn, những cãi vã dai dẳng, những câu chì chiết làm làm đời sống trở nên nặng nề. Hoàn ra khỏi nhà với một valise quần áo, và bằng lòng để Nguyệt nuôi dạy các con. Các dãy chung cư đang cho mướn cũng được bán hết, tài sản chia đôi, đủ cho Nguyệt, và cho Hoàn, sống suốt cuộc đời còn lại một cách thoải mái, không phải lo nghĩ về sinh kế. Hoàn cũng không phải trợ cấp cho các con vì Hoàn giao luôn căn nhà đồ sộ đã trả hết mortgage ở vùng McLean cho Nguyệt, như một điều kiện trong hợp đồng chia tay.

Hoàn dọn vào căn aparment nhỏ nhưng khang trang ở vùng Fairfax. Thực ra ngoài valise quần áo Hoàn còn giữ được chiếc BMW và chiếc du thuyền nhỏ cho riêng mình, chiếc du thuyền là đầu mối cho sự tan vỡ của hai vợ chồng vì Nguyệt ghét con tàu bé nhỏ tù túng và Nguyệt nghi ngờ là Hoàn đã dùng đó làm phương tiện cho những mối tình lăng nhăng. Mối nghi ngờ của Nguyệt chỉ đúng một phần, Hoàn quả có dùng chiếc du thuyền đó tiếp đãi bạn bè, đưa nhau ra biển câu cá, ca hát, và uống cho say để quên đời, tuy nhiên mặc dù có nhiều người đàn bà đã bước chân xuống con tàu đó nhưng chưa một ai được Hoàn coi như người tình của mình.

Nếp sống mới khiến Hoàn hụt hẫng nên Hoàn thường lang thang đây đó nhiều hơn là ở nhà. Nhiều đêm Hoàn ngủ luôn tại du thuyền, chỉ thỉnh thoảng mới trở về căn apartment nhận thư từ, trả lời điện thoại cho bạn bè và người quen. Sáng chủ nhật hôm đó Hoàn đang ngồi uống cà phê,  ngắm ánh mặt trời long lanh trên sông ở sân sau tàu thì Tùng dẫn người đàn bà còn rất trẻ đó tới thăm. Tùng nhỏ con và là bạn rất thân nên Hoàn thường gọi Tùng là “Tùng Muỗi”. Tùng cũng như Hoàn, đã ly dị vợ, và đang dạy học tại Georgetown University. Hôm qua Tùng điện thoại cho Hoàn, muốn Hoàn chở Tùng và một người bạn ra biển chơi. Toàn khoe là Hân, cô bạn mới quen đang làm việc tại toà Đại Sứ Pháp, rất dễ thương và thông thái hơn bất cứ người con gái nào mà Tùng đã từng quen.

Hoàn gật đầu chào khi thấy hai người bước xuống tàu, Tùng ba hoa:

-          Giới thiệu với Hân đây là ông chủ tàu nhà giàu, độc thân vui tính. Còn đây là cô Hân, vừa là bạn và vừa là học trò của “moi” tại university.

Hoàn cười:

-          Hân hạnh biết chị. Nghe anh Tùng nói là chị làm việc tại toà Đại Sứ Pháp?

Hân lịch thiệp đưa tay bắt tay Hoàn:

-          Vâng, Hân làm việc tại toà Đại Sứ, và cũng mới đến xứ này nên ghi danh học thêm về lịch sử và chính trị nuớc Mỹ tại đại học của anh Tùng.

-          Chị và anh Tùng cứ tự nhiên đi quanh tàu cho biết. Tôi sẽ khởi động máy và tách bến liền bây giờ.

Hân gật đầu cám ơn Hoàn và theo Tùng tung tăng khắp nơi. Hoàn nhanh nhẹn chuẩn bị cho tàu tách bến, hướng mũi ra biển. Mùa hè nắng vàng rực rỡ, từ trong phòng lái Hoàn nhìn thấy Tùng và Hân đứng sau phiá lái tàu chuyện trò, mái tóc Hân bồng bềnh trong gió nhẹ, mắt Hân ngước nhìn mây trắng bay, và thỉnh thoảng cười rất vui trong lúc chuyện trò. Hoàn thò đầu ra khỏi phòng lái hét lớn:

-          Có beer và nước uống trong tủ lạnh. Hai bạn cứ tự nhiện, chùng hơn tiếng nữa mình sẽ ghé vào chỗ nào đó ăn trưa.

Tùng vẫy tay ra hiệu như đã hiểu. Hoàn lặng lẽ giữ cho con tàu chạy chầm chậm dọc bờ sông Potomac, mắt lơ đãng nhìn những bóng cây thấp thoáng trên đất liền, nghĩ ngợi vẩn vơ. Cũng hơn một năm rồi từ ngày chia tay, Hoàn chưa bao giờ gặp lại Nguyệt, nhưng qua bạn bè Hoàn vẫn nghe tin vợ cũ. Nguyệt bây giờ vui hơn, và đã có người đàn ông mới trong đời, một người đàn em cũ của Hoàn.Thôi thế cũng xong, khi nghe tin Hoàn thấy chợt buồn, nhưng chỉ một phút giây thoáng qua rồi thôi vì Hoàn biết là hai người không thể nào trở lại với nhau.

Có tiếng cãi cọ từ sân sau. Hoàn quay mặt nhìn xuống, thấy cả Tùng và Hân đều vung tay khỏi đầu, dáng điệu giận dữ. Hoàn ngạc nhiện khi thấy Hân dậm chân, quay ngoắt người bước lên cầu thang vào phòng lái. Hoàn e dè:

-          Có chuyện gì vậy chị Hân?

Hân nhún vai:

-          Không ngờ ông Tùng lại tệ đến như vậy!

-          …

-          Anh biết không, ông ấy ca tụng đảng dân chủ, cái đảng chỉ biết tăng thuế và bợ đỡ dân nghèo.

Hoàn bật cười:

-          Thì ra hai người nói chuyện chính trị. Thảo nào!

-          Còn nữa, ông ấy khoe là đã gặp tùy viên văn hoá của toà Đại Sứ Cộng Sản tại đây, và sẽ về nước hợp tác với chính quyền bên đó. Hân không thể nào chịu được mấy kẻ phản bội. Anh biết là Tùng ngày xưa đi du học bằng học bổng của chính phủ VNCH, phải không?

Hoàn trầm ngâm:

-          Tôi biết, nhưng mỗi người mỗi chí hướng, là bạn bè thân nên tôi không tiện phê bình.

-          Những người tỵ nạn như chúng mình phải có thái độ chứ.

-          Hân dời VN năm nào?

-          Boat people năm 1980 đó anh! Lúc đó Hân đã đủ lớn để biết thế nào là ghê tởm và căm hờn.

Hoàn thở dài:

-          Bạn bè tôi vượt biên cũng nhiều, và có vài người bỏ mình trên biển. Nhớ tới họ lúc nào cũng thấy bùi ngùi, xót xa.

-          Nghe anh Tùng nói, anh là cựu sỹ quan Hải Quân, qua đây từ năm1975.

-          Vâng. Năm đó tan hàng, dắt díu nhau sang đây, thoáng một cái đã hơn 15 năm mà tưởng như mới hôm nào. Vẫn còn nhớ những ngày bồng bềnh sông nước, cùng bạn bè xuôi ngược suốt chiều dài bờ biển Việt Nam.

-          Hân nghĩ là anh còn rất yêu biển. Hân thì Hân sợ lắm. Chuyến vượt biên thật hãi hùng, may mà Hân được tàu Pháp vớt sau một tuần lênh đênh, và nhờ đó cả gia đình Hân hiện giờ định cư bên đó.

-          Còn Hân sao lại trôi giạt sang đây?

Hân đưa tay vuốt làn tóc bị gió thổi che lấp khuôn mặt thanh tú, gượng cười:

-          Đi trốn đó anh. Tình yêu không trọn vẹn, Hân buồn nên xin việc làm ngoài nước Pháp.

Hoàn cười buồn:

-          “Cùng một lứa bên trời lận đận.”

Hân cũng cười:

-          Chuyện lâu rồi anh. Hân cũng đã quên.

-          Hân về Pháp thăm nhà thường không?

-          Mỗi năm một lần là nhiều. Đã nói là đi trốn mà. Còn anh, anh qua Pháp chơi bao giờ chưa?

-          Chưa bao giờ.

-          Sao vậy? Nước Pháp có nhiều nơi đáng cho mình thăm viếng lắm anh.

-          Nhưng tôi không biết nói tiếng Pháp nên sợ … lạc đường.

Hân bật cười khúc khích:

-          Anh cần Hân làm thông ngôn không?

Hoàn gật đầu:

-          Deal! Bao giờ Hân về Pháp cho tôi đi theo. Nhớ nhé.

-          Dạ nhớ. Bố mẹ Hân hiện sống ở Nice. Anh qua chơi, gia đình Hân sẽ rất vui.

-          Xin hứa. Một ngày nào đó tôi sẽ theo Tùng qua Pháp thăm gia đình Hân.

Hân bực tức:

-          Quên Tùng đi. Hân không gặp Tùng nữa đâu, và sẽ bỏ luôn lớp của ông ấy, không học nữa. Bực quá rồi.

Hoàn an ủi:

-          Đừng buồn Hân ạ. Đường mình, mình đi. Nếu không ai cản đường thì mặc họ.

Hân vẫn vùng vằng:

-          Hân không thích mấy anh thân Cộng. Chút nữa anh Hoàn … anh đưa Hân về nhé. Hân không muốn đi với Tùng nữa.

Hoàn thở dài:

-          Như vậy có tiện không? Sợ là Tùng sẽ rất buồn.

-          Có gì mà không tiện. Hân và anh Tùng cũng mới biết nhau đây thôi.

Hoàn chỉ cười không trả lời, biết là khó lòng làm Hân thay đổi ý kiến, và cuộc du ngoạn đã trở nên gượng gạo, nên quay mũi tàu trở về bến cũ. Tùng hình như cũng còn rất bực bội, chỉ đứng chống nạnh nhìn Hân và Hoàn khi tàu cập cầu xong, không nói với hai người một tiếng nào. Hoàn nhỏ nhẹ:

-          Tùng, ông về trước đi.

***

Từ ngày quen Hoàn, và được Hoàn dẫn đi uống cà phê Starbucks, Hân đã hầu như nghiện cái không khí đặc thù của những quán cà phê này. Cái phin cà phê mang từ bên Pháp sang bị Hân bỏ quên trong tủ. Mỗi lần cảm thấy thèm cà phê Hân đi bộ ra đầu phố, ngồi rất lâu trong cái quán thân quen, với cuốn truyện hoặc mang theo lap-top, lướt nhanh các diễn đàn tiếng Việt, đọc những bài có liên quan tới sinh hoạt văn hoá hoặc tin tức quê nhà. Những lúc như vậy Hân thường nhớ tới Hoàn, và vài lần điện thoại cho Hoàn ra “ngồi đồng” với mình.

Hoàn thường tới với nụ cười ấm áp, ngồi nhấm nháp ly latte, kể chuyện ngày tháng cũ cho Hân nghe. Có những lúc hai người yên lặng rất lâu, nhưng Hân không thấy ngượng ngùng, trái lại cả Hân lẫn Hoàn đều cảm thấy rất gần gũi như thể là hai người đang nghĩ đến một điều gì rất thân quen.

Khu Georgetown là nơi hai người hay lui tới. Những tiệm ăn Pháp im vắng là nơi hai người uống với nhau những ly rượu vang ấm nồng, nhất là những lúc trời lạnh, hay tuyết bắt đầu rơi. Hoàn thường đưa Hân về tận cửa apartment của Hân nhưng chưa một lần bước chân vào dù quen nhau đã gần một năm. Hai người giã từ nhau bằng những bàn tay nắm chặt, hoặc thỉnh thoảng bằng một cái hôn nhẹ trên má. Sau những đổ vỡ cả hai người đều thấy quí tình bạn hơn tình yêu, nhất là tình bạn của những người cùng có một tâm hồn yêu thích văn chương, cùng chung một triết lý về cuộc đời.

Gần hai tuần rồi không thấy Hân gọi. Hoàn điện thoại tới sở vài lần nhưng đều không gặp. Điện thoại nhà lúc nào cũng như bận, hầu như đã tạm disconnected để không bị làm phiền. Hân không lái xe, hàng ngày dùng xe bus và xe điện ngầm đi làm nên chắc là không phải lang thang đi chơi xa. Hoàn ngần ngại nhưng rồi cũng tới gõ cửa apartment của Hân. Hoàn gõ nhiều lần mới nghe tiếng chân bước chậm chạp, và một lúc lâu mới thấy Hân ngần ngừ hé mở cánh cửa, cúi đầu nói nhỏ:

-          Xin lỗi anh.

Hoàn kêu lên ngạc nhiên:

-          Hân sao vậy? Tôi vào được không.

Bối rối một chút nhưng cuối cùng Hân cũng mở rộng cánh cửa:

-          Nhà cửa bê bối, anh đừng cười nhé.

Mặt Hân trắng xanh, bước những bước đi chậm chạp về phiá sofa, chìa tay mời Hoàn ngồi. Hoàn ái ngại:

-          Hân đau hả, hay là có chuyện gì buồn?

Hân cúi đầu:

-          Hân đau hơn tuần nay. Đầu nhức như búa bổ nên phải nghỉ làm.

-          Hân đi bác sĩ chưa?

-          Bác sĩ nói chỉ là cảm cúm thông thường, Hân cũng đã bị như vậy nhiều lần, ít ngày là khỏi thôi, nhưng …

-          Nhưng sao?

Hân lắc đầu:

-          Lần này không chỉ nhức đầu, mắt Hân nhìn không rõ. Đã bớt nhức đầu nhưng mắt vẫn mịt mờ. Anh ngồi lại gần Hân mới nhìn thấy rõ.

Hoàn bùi ngùi xích lại gần, nắm bàn tay Hân:

-          Hân sống một mình, mắt lại không nhìn rõ, có ai đến đây giúp đỡ Hân không?

-          Không anh. Hân không có người thân ở đây. Bạn bè có vài người nhưng Hân ngại không dám nhờ. Có anh là thân, nhưng …

-          Hân đừng nghĩ xa xôi. Có nhớ lần gặp nhau đầu tiên anh đã nói “chúng mình cùng một lứa bên trời lận đận”, giúp đỡ lẫn nhau một chút có sao đâu. Hân vào thay quần áo đi, anh đưa Hân tới một bác sĩ mắt mà anh quen.

Hân cúi đầu:

-          Không cần đâu anh. Hân biết rõ tại sao mắt không nhìn rõ rồi anh.

-          Tại sao?

-          Mắt Hân bị cataracts, không có thuốc nào chữa khỏi. Chỉ có cách giải phẫu, mà giải phẫu thì quá tốn kém. Lúc này Hân không đủ khả năng.

Hoàn ngạc nhiên:

-          Bảo hiểm sức khoẻ sẽ trả gần hết phí tổn. Hân đã liên lạc với họ chưa?

Hân lắc đầu buồn bã:

-          Hân là nhân viên phù động, ăn luơng công nhật, hợp đồng gia hạn hàng năm, không có bảo hiểm sức khoẻ, và hiện mang quốc tịch Pháp chứ không phải là công dân Mỹ nên không thể xin trợ giúp của bất cứ cơ quan nào.

Hoàn thở ra:

-          Thì ra là vậy. Nhưng Hân phải làm sao chứ  không thể để mãi tình trạng này.

Hân gượng cười:

-          Chỉ còn có cách Hân bỏ xứ này, về lại Pháp với gia đình.

Hoàn hốt hoảng:

-          Đừng! Hân đừng về.

Hân yên lặng cúi đầu. Hoàn xiết nhẹ bàn tay Hân:

-          Anh sẽ lo cho Hân, nếu Hân cho phép.

Hân vẫn yên lặng cúi đầu, bàn tay run lên trong tay Hoàn:

-          Hân … em khộng biết …

Hoàn nói nhanh:

-          Việc đầu tiên là Hân dọn về ở chung với anh. Nhà anh có hai master bed rooms, Hân sẽ rất tự do, và anh có thể giúp đỡ Hân những lúc cần. Anh sẽ lo cho Hân giải phẫu mắt, và cư trú hợp pháp vĩnh viễn trên đất Mỹ. Hân cho phép anh nghe.

Giọt nước mắt lăn dài từ khoé mắt, Hân lắc đầu:

-          Em không muốn anh tốn kém lo cho em, em …

Hoàn quàng tay ôm bờ vai đang run rẩy của Hân, dỗ dành:

-          Hân đừng lo, anh sẽ có cách không tốn kém gì nhiều. Bây giờ nghe anh, vào phòng nằm nghỉ để anh vắt cho em ly nước cam. Nghe anh, chóng ngoan.

***

Con mắt bên phải của Hân vừa được giải phẫu, còn được băng kín. Hân thoải mái nằm trên giường, nắm tay Hoàn ngồi cạnh, lòng hân hoan. Hoàn nhìn Hân đăm đăm rồi chợt mỉm cười:

-          Em biết không, hôm đề nghị với em chuyện đó anh chỉ sợ em điên tiết mắng anh vuốt mặt không kịp.

Hân bật cười hinh hích:

-          Em không bao giờ nghĩ là anh lại đề nghị như vậy. Bất ngờ làm em không nói lên lời. Và ngượng nữa, dù anh nói là chúng mình vẫn chỉ là bạn thôi.

-          Em biết là luật pháp có những kẽ hở, và chúng mình không cần phải cứng nhắc khi giải quyết những vấn đề khó khăn. Khi đề nghị em làm giá thú với anh để em được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế của anh, và để em được thẻ xanh, cư trú hợp pháp và mai mốt trở thành công dân Mỹ, anh đã rất thật lòng muốn giúp đỡ em như một người bạn.

-          Bạn thôi đó nghe.

Hoàn tủm tỉm cười:

-          Ừ, nhưng nếu một ngày nào em không thích ở phòng riêng nữa thì …

-          Ê, không có chuyện đó đâu à. Hôm nọ chị Nguyệt gọi điện thoại đến, mới nghe tiếng em đã chửi em là “Đồ đĩ”, và cúp điện thoại cái liền. Giá lúc đó có anh chắc là em … giết anh luôn.

Hoàn bật cười:

-          Cái bà đó còn sân si! Bỏ rồi nhưng vẫn không tha.

-          Anh .. anh còn yêu chị Nguyệt không?

Hoàn buồn bã lắc đầu:

-          Không. Thỉnh thoảng còn liên lạc vì chuyện hai đứa con, nhưng mỗi người đã chọn cho mình một con đường. Em đừng bao giờ quan tâm đên Nguyệt nữa. Có gặp hãy cứ coi như người lạ qua đường. Thế thôi. Bây giờ em tĩnh dưởng cho khoẻ. Mai bác sĩ mở băng anh sẽ vào đón em về. Mắt phải nhìn rõ rồi thì ít lâu sau sẽ giải phẫu tiếp mắt trái.

Hân xiết nhẹ tay Hoàn:

-          Anh! Cám ơn anh nhiều lắm.

-          Đừng khách sáo thế. – Hoàn cười nhẹ - Chúng mình đã là người một nhà mà. Anh về nghe.

-          Dạ, anh về. Mai nhớ vào với em.

California 2011

Buổi tối trên boong du thuyền Carnival khổng lồ ngoài biển Thái Bình Dương đám đông quần áo chỉnh tề xếp hàng ngang, cúi đầu đứng yên lặng nghe Hoàn tâm sự:

-          Trước hết, cám ơn các anh chị đã có mặt nơi đây ngày hôm nay. Anh chị biết là chúng tôi đã sống với nhau hạnh phúc suốt hai mươi năm dài, nhất là hai năm vừa qua. Không một cuộc tình nào giữa hai tâm hồn đồng điệu có thể đằm thắm hơn. Hân và tôi đã đưa nhau ngao du góc biển chân trời, đặt chân tới bao nhiêu là thành phố phồn hoa của thế giới.  Gia đình Hân đã tiếp nhận tôi như một đứa con ngoan, chúng tôi yêu nhau tha thiết, chỉ tiếc một điều là vì một căn bệnh từ thuở nhỏ, Hân và tôi không có được với nhau một đứa con.

Ngừng lại một phút để lắng cơn xúc động, Hoàn mân mê chiếc bình kim loại ôm trước ngực:

-          Cuộc sống tôi có nhiều thăng trầm, và tôi cũng đã trải qua nhiều cay đắng, nhưng nỗi đau này có lẽ mãi mãi không nguôi. Như các anh chị đã biết, Hân từ D.C. qua Cali thăm một người bạn thân vừa ở VN qua. Vì muốn cho hai người bạn gái có thì giờ riêng tư với nhau tôi đã không đi theo. Nửa đêm hôm ấy tôi nhận được điện thoại là Hân bị đột qụy và đang nằm trong nhà thương. Tôi hộc tốc bay qua, nhưng cũng đã quá chậm, Hân đã hôn mê. Tôi qùy bên giuờng khóc nức nở, tôi nghĩ là Hân vẫn còn nghe được những lời yêu thương tôi kể lể nhưng Hân không thể trả lời. Bác sĩ cho biết là dù có giải phẫu óc thì may ra cũng chỉ cứu được mạng sống nhưng Hân sẽ suốt đời nằm trên giường bệnh như thực vật nên tôi đã đau lòng quyết định gỡ bỏ hệ thống “life support”. Hân từ từ đi vào giấc ngủ miên viễn, tôi mất người vợ yêu, người tình đằm thắm, và cũng là người bạn đồng cảm đã chia xẻ với nhau bao nhiêu là kỷ niệm vui buồn.

Mọi người vẫn cúi đầu yên lặng, Hoàn gạt dòng nước mắt:

-          Nhà tôi ngày xưa theo học đại học văn khoa Sài Gòn. Hân yêu thích văn chương, và yêu đất nước Việt Nam mình thiết tha, cứ mong một ngày nào đó chúng tôi được trở về sống tự do trên đỉnh bình yên của thành phố Đà Lạt nơi có truờng trung học Couvent Des Oiseaux, nơi Hân theo học những ngày còn thơ. Giấc mộng không thành nên hôm nay tôi mang tro tàn của Hân, thà xuống biển Thái Bình để sóng đưa Hân về đất mẹ. Các anh chị tới đây chứng giám cho giây phút này, và cầu nguyện cho hương hồn của Hân được sớm về nơi vĩnh hằng, tôi thật là xúc động, và xin cám ơn các anh chị rất nhiều.

Tiếng “Nam Mô A Di Đà Phật” của Luân cất lên và mọi người cùng chắp tay, cúi đầu lẩm nhẩm lời kinh. Hoàn mở nắp bình, nghiêng người ra ngoài thành tàu, thả nắm tro tàn xuống biển. Con sóng cuốn đám tro tàn ra xa, Hoàn liệng nốt chiếc bình xuống nước, giơ tay vẫn chào. Vĩnh biệt em yêu, và cám ơn em đã cho anh những ngày hạnh phúc ở trần gian. Đêm vẫn âm thầm. Trên bàu trời ngàn sao lấp lánh, chắc là có một vì sao nào đó đang dẫn đường cho linh hồn Hân về chốn thiên thai.

Trần Quang Thiệu

November 2011.

Đêm Nằm Soi Bóng

      Trí viết vội cho xong báo cáo cuối tuần, tắt máy PC, vẫy tay chào đồng nghiệp ngồi gần:

      -     Về nhé anh Tiến. Have a nice weekend, and see you next week.

      Tiến ngẩng lên, nhướng mắt nhìn:

      -     Sao hôm nay về sớm thế? Có mục gì hả?

      Trí mim cười:

      -     Yes sir! Về chuẩn bị sớm mai đi D.C. xem hoa anh đào.

      -     Thế hả? Nhưng đi một mình buồn chết.

      Trí ngần ngừ:

      -     Đi với người bạn anh ạ.

      Tiến bỗng dưng trở nên ngập ngừng:

      -     Bạn gái hả? Phải cô Ngân không?

      Trí có vẻ ngạc nhiên:

      -     Anh biết cô ấy hả? Vâng, Ngân chưa tới D.C. bao giờ, tháng Tư hoa đào nở bên bờ sông Potomac đẹp vô cùng. Tôi đã tới đó một lần, vẫn còn nhớ mãi.

      Tiến xô ghế đứng dậy, tần ngần vỗ vai Trí:

      -     Tôi gặp anh và Ngân vài lần tại chùa Sư Nữ, anh và cô ấy thường ngồi ngoài vườn chuyện trò, hầu như không chú ý tới ai nên không thấy tôi.

      Trí có vẻ ngượng:

      -     Hoá ra là vậy! Anh biết tên của Ngân nên có lẽ cũng quen cô ấy.

      -     Không, tôi không quen nhưng biết rất rõ về Ngân vì cô ấy cùng làm một chỗ với nhà tôi. Có điều tôi muốn nói với anh …

      Thấy Tiến có vẻ ngần ngừ, Trí dục:

      -     Có gì anh cứ nói.

      Tiến thở dài:

      -     Anh biết nhiều về gia cảnh của Ngân không?

      Trí gật đầu:

      -     Chúng tôi quen nhau đã vài tháng,  cũng biết được ít nhiều.

      -     Vậy anh biết gì về chồng của Ngân?

      -     Ngân nói nhiều về đứa con gái đang theo học đại học ở gần đây nhưng hầu như không bao giờ nhắc tới ông chồng. Khi mới quen tôi có hỏi, chi thấy Ngân buồn bã lắc đầu, nước mắt lưng tròng nên tôi đoán là hai vợ chồng đã chia tay trong buồn phiền. Tôi không bao giờ nhắc tới chuyện đó nữa vì sợ làm cô ta buồn thêm, nhất là từ khi tình bạn đã chuyển thành tình yêu.

      Tiến lắc đầu, giọng thật ngậm ngùi:

      -     Không phải vậy đâu. Vợ chồng Ngân vẫn còn sống với nhau. Anh Văn bị stroke, liệt nửa người, miệng méo và một cánh tay co quắp không cử động được, đi lại cũng rất khó khăn, phải chống gậy, dù chỉ quanh quẩn trong nhà. Anh ấy cũng là cựu quân nhân như chúng mình. Tội nghiệp lắm anh ạ!

      Mặc cho Trí đứng thẫn thờ, Tiến trở lại ghế ngồi, đưa mắt buồn bã nhìn màn hình PC nhưng hình như không thấy gì trên đó. Biết là mình không nên dính vào chuyện của người khác, Tiến nghĩ thầm, thế nhưng cũng không đành lòng nhìn một người có thời là chiến hữu bây giờ đã mang nỗi đau tàn tật lại còn bị dày vò cho đau thêm. Có nỗi bất hạnh nào lớn hơn thế không hả anh Văn? Nước mắt Tiến muốn trào ra khi nghĩ tới niềm đau xót của một kiếp người.

***

      Hôm nay là ngày lễ Vu Lan, xe đậu kín sân chùa Sư Nữ, và khó khăn lắm Trí mới len vào được chính điện, nhưng không tìm được một chỗ trên bàn thờ để đặt giỏ trái cây cúng Phật. Cũng hơn ba năm rồi từ ngày Thúy qua đời, và cũng kể từ ngày đó Trí mới biết tới kinh kệ và chùa chiền. Gần đây bố lại mới mãn phần, Trí lại càng gắn bó với nơi đặt di ảnh của vợ và cha nên thỉnh thoảng Trí vẫn lên chùa thắp nhang cho bố, cho Thúy, và cho lòng mình bớt cô đơn.

      Nhìn người đàn ông lúng túng với giỏ trái cây, Ngân nhanh nhẹn tiến lại gần:

      -     Ông để tôi giúp cho.

      Ngân sắp xếp lại những bình hoa và cây trái của khách thập phương bày hỗn độn trên bàn thờ, đỡ giỏ trái cây từ tay Trí, đặt gần lư hương đang nghi ngút khói, và đốt một nén nhang đưa cho Trí:

      -     Mời ông.

      Trí gật đầu cảm ơn người đàn bà, cầm nén nhang, chắp tay nhìn tượng phật Quan Thế Âm khấn thầm. Ngân đứng tránh sang một bên, kín đáo nhìn người đàn ông. Mắt ông ta nhắm hờ, như quên hết những người xung quanh. Chính điện ồn ào thế nhưng ông ta trông sao cô đơn. Không biết ông ta có tìm được niềm thanh thản ở nơi này hay không, Ngân nghĩ thầm, hay là cũng như mình tới đây để tìm quên nhưng khi ra về lại thấy trống vắng với cuộc đời.

      Người đàn bà mặc áo dài màu tro, đồng phục của những người tới làm công quả trong chùa, nhưng vẫn đẹp mặn mà với son môi màu cánh sen và làn da trắng phớt nhẹ lớp phấn hồng. Trí nghĩ chắc chắn là người đàn bà ấy phải hãnh diện về nhan sắc của mình, thế nhưng đôi mắt sâu thăm thẳm đó sao lại rất buồn. Chả nhẽ là em cũng như tôi, cũng cô đơn vì vắng bóng những người thân yêu trên đời?

      Trí cám ơn người đàn bà thêm một lần nữa trước khi đi vào hậu viện, nơi bày di ảnh của những người đã khuất, để thắp nhang cho vợ, và cho bố. Trí đứng thẫn thờ trong hương khói nhạt nhòa một lúc thật lâu trước khi buồn bã ra về.

      Trí gặp lại Ngân ngay tại sân chùa. Ngân đang tiễn một cặp vợ chồng già ra xe, thấy Trí, Ngân mỉm cười:

      -     Ông không ở lại ăn cơm chay nhà chùa sao?

      Trí cười buồn:

      -     Có một mình thấy lạc lõng trong phòng ăn nên không muốn ở lại.

      Ngân nhíu mày:

      -     Sao lại thế. Đều là tín hữu cả mà. Ông ở lại dùng cơm chay với nhà chùa. Ngân cũng ăn trưa với các anh chị giúp việc ở đây.

      Trí tần ngần:

      -     Thế cho tôi … ngồi chung được không?

      Ngân bật cười:

      -     Dạ được, nhưng ông phải chờ. Bao giờ khách dùng cơm xong mới tới lượt chúng tôi. Chỉ sợ ông đói, chờ không được.

      Trí cũng cười:

      -     Tôi chờ được. Tôi sẽ ngồi ở ghế đá ngoài vườn, khi nào chị Ngân tiếp khách xong cho tôi biết nhé. By the way, tên tôi là Trí.

      Ngân mỉm cười gật đầu, giơ tay vẫn chào Trí trước khi trở vào chùa. Trí thẫn thờ nhìn theo, và tự nhiên trong lòng cảm thấy vui vui.

      Đã lâu lắm, từ ngày vợ qua đời, hôm nay Trí mới lại ngồi ăn với một người đàn bà. Ngân tự nhiên và tháo vát cứ y như Thúy ngày xưa, tự động đi lấy nước uống và thức ăn cho Trí trong lúc Trí lúng túng ngồi yên tại bàn vì xa lạ. Thấy Trí bối rối, Ngân mỉm cười trấn an:

      -     Ông không quen ở đây nên không cần “galant”. Ở đây Ngân quen như ở nhà, cuối tuần nào cũng tới chùa giúp việc vì sư cô cũng là người thân.

      Trí chỉ biết mỉm cười cám ơn. Ngân ân cần hỏi thăm:

      -     Ông Trí có hay tới chùa không?

      Trí ngừng đũa, gật đầu:

      -     Cũng thỉnh thoảng vì di ảnh của ông cụ tôi và của nhà tôi đều để ở chùa này.

      Thì ra vậy! Thảo nào trông anh buồn và cô đơn trong đám đông ồn ào. Ngân nhẹ thở dài:

      -     Đời vô thường, ông nhỉ?

      -     Có lần sư cô cũng nói với tôi như vậy. Còn đọc cho nghe cả một câu kinh nhưng tôi không nhớ vì chẳng hiểu gì.

      Ngân bật cười:

      -     Như vậy ông Trí phải tới chùa thường hơn, và chịu khó ngồi nghe kinh chứ không được chỉ thắp nhang rồi ra về.

      Trí lúng túng đưa tay vuốt tóc, nói như người phạm tội:

      -     Quả tình trước đây tôi … gần như vô thần. Khi còn nhỏ có theo mẹ lên chùa vài lần, lớn lên bận với cơm áo đời thường, thì giờ đâu mà nghĩ tới Phật pháp. Chỉ từ ngày nhà tôi mất tôi mới biết tới lễ nghi, chùa chiền và kinh kệ. Trừ những bậc chân tu, mọi người chỉ tìm đến tôn giáo vì những bất hạnh của cuộc đời. Tôi nói thế không biết là có thiển cận quá không.

      -     Có lẽ là thế thật đó ông. Nhưng thôi, tới chùa lễ phật, học được Phật pháp là điều tốt, nhưng chùa chiền cũng là nơi gặp gỡ bạn bè, nơi nẩy sinh tình tương thân tương ái. Ông Trí có tin như thế không?

      Trí cười nhẹ:

      -     Bây giờ thì tôi tin. Hôm nay gặp được chị Ngân, tôi … tôi phải cám ơn cái chùa này!

      Ngân dịu dàng:

      -     Thế chủ nhật tới ông nhớ lên chùa nhé.

      -     Vâng! Chủ nhật tới, và … chủ nhật tới nữa!

      Ngân và Trí cùng nhìn nhau mỉm cuời. Một thoáng vui trong ánh mắt Ngân nhưng chỉ một giây đã trở lại u buồn, cúi xuống nhìn đĩa thức ăn hầu như còn nguyên.

      Văn ngồi lặng lẽ trong phòng khách, chỉ khẽ nhấc bàn tay như chào hỏi khi thấy Ngân mở cửa, từ chùa trở về. Ngân nhẹ thở dài, đến bên chồng:

      -     Anh ngồi đây làm gì, sao không nằm nghỉ cho khỏe.

      Văn cười buồn:

      -     Anh mới thức dậy, cũng hơn ba giờ chiều rồi em.

      Nhìn mái tóc còn ướt và vài khuy áo chưa cài hết, Ngân dịu dàng:

      -     Anh mới tắm xong hả? Để em cài lại khuy áo cho anh.

      -     Ừ. Mấy cái nút chặt quá, chỉ có một tay nên anh cài không được.

      Ngân ngậm ngùi ngồi xuống bên chồng, đưa tay vuốt tà áo Văn cho thẳng. Ngày xưa, không cũng chỉ mới vài năm trước đây thôi, nhiều lần Văn tắm xong Ngân thường ngăn không cho Văn cài khuy áo để Ngân có thể úp mặt vào bô ngực nở nang của chồng, hít hà mùi da thịt đàn ông, khúc khích cười hôn nhẹ lên cổ, lên vành tai của Văn để được vòng tay Văn siết chặt, nhấc bổng thân hình đã mềm ra vì ham muốn của Ngân. Nghĩ tới những giây phút ái ân nồng nàn và cuồng nhiệt của ngày tháng cũ làm hơi thở của Ngân ngắn lại, thế nhưng khi ngước ngước nhìn khuôn mặt Văn, thấy cái miệng méo mó và dòng nước rãi chảy dài từ mép, Ngân bỗng thấy nguội lạnh, chỉ còn biết kín đáo nhẹ thở dài.

      Cánh tay co quắp của Văn buông thõng bên mình, cánh tay còn lại để hờ trên vai Ngân. Ước gì, ừ ước gì, anh có thể ôm em trong vòng tay như xưa, rúc đầu trên khuôn ngực trắng hồng, để cho thân xác em run rẩy trong tình yêu lứa đôi. Tội nghiệp em, em còn quá trẻ, còn yêu đời thế nhưng anh làm gì được cho em? Em biết không, có nhiều lúc anh đã muốn tự kết liễu đời mình, để anh không còn đau khổ, và để em được tự do như chim trời, tình hạnh phúc ở một nơi nào không có anh. Anh chẳng còn gì để lại cho em, cho đứa con gái độc nhất của chúng mình ngoài cái hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Nhờ nó em sẽ bớt đi phần nào những lo lắng về cuộc đời, thế nhưng nếu anh tự kết liễu đời mình thì hợp đồng trở thành vô giá trị. Giá mà anh chết đi khi đột qụy thì em không có gánh nặng này. Anh yêu em, nhưng bây giờ anh làm gì được cho em!

      Cài xong khua áo cuối cùng cho chồng, Ngân dục:

      -     Để em đưa anh ra sân sau ngồi chơi. Florida mùa này gió mát. Anh uống gì không để em lấy cho?

      Văn vịn tay vào thành coffee table, cố gắng đứng dậy:

      -     Anh đi một mình được. Cũng mới uống xong tách trà. Thế hôm nay trên chùa có gì lạ không em?

      Ngân lắc đầu:

      -     Cũng không có gì lạ, chỉ đông hơn ngày thường thôi anh.

      Ngân nhớ tới khuôn viên nhộn nhịp của chùa, và chợt nhớ tới người đàn ông cô đơn vừa gặp. Chắc ông ta cũng chỉ bằng tuổi Văn, Ngân nghĩ thầm, nhưng thân hình thẳng băng và bờ vai rộng như đang che chở cho người đi cùng. Không biết bây giờ có mái tóc nào ngả trên bờ vai đó, và có cánh tay nào quấn quít ngang lưng. Chắc là không, vì trông ông ấy cũng thật là cô đơn. Như mình! Ngân lại nhẹ thở dài, nhìn theo dáng đi xiêu vẹo của Văn đang cố gắng bước từng bước một với cánh tay co quắp đong đưa bên mình.

****

      Sáng thứ Sáu hãy còn sớm nhưng Ngân đã đi làm còn Văn vẫn nằm trên giường suy nghĩ vẩn vơ, mắt nhìn lên trần nhà trắng xóa như cuộc đời buồn. Có tiếng chuông điện thoại reo. Văn nhìn sang bàn ngủ cạnh giuờng. Không phải điện thoại nhà mà là cell phone của Ngân. Sáng nay vì vội vàng nên Ngân đã quên điện thoại ở nhà. Điện thoại reo vài lần nhưng Văn không nhấc máy. Văn vẫn tôn trọng những gì riêng tư của vợ, nhất là khi thấy chữ “Private” trên màn hình. Tiếng chuông điện thoại tắt, và Văn lại trở về với những suy nghĩ vẩn vơ, nhưng chỉ vài phút sau tiếng chuông lại reo, cắt đứt dòng suy tư làm Văn hơi bực mình. Vẫn là “private call” nên Văn mặc kệ, tiếng chuông reo mãi rồi cũng thôi, nhưng Văn không còn cảm thấy thoải mái nằm trên giường nên trở dậy làm vệ sinh cá nhân.Khi trở lại phòng ngủ Văn lại nghe thấy tiếng chuông điện thoại, nhưng chỉ là một tiếng ngắn, báo tin là vừa nhận được “text message”. Văn nghĩ thầm, không biết là có gì quan trọng cần gọi vào sở cho Ngân không nên lóng ngóng nhấc điện thọai mở xem message nhắn gì.

      Đọc xong tin nhắn, Văn thừ người ngồi trên mép giuờng, đầu cúi gập. Lại có tiếng chuông điện thoại báo tin là vừa nhận thêm một text message. Văn vẫn ngồi lặng lẽ, mãi một lúc sau mới lê bước chân nặng nề sang phòng ăn. Bữa ăn sáng Ngân làm sẵn cho Văn nằm chơ vơ trên bàn. Văn đưa mắt nhìn nhưng không đụng tới, vươn tay với chai cognac trên kệ, rót cho mình một ly đầy. Ngồi xuống bàn, Văn run run đưa ly rượu lên môi, nhắm mắt ngửa cổ nốc cạn ly rượu cay đắng như đời mình, nước mắt trào ra và gục đầu trên bàn, nấc nhẹ: “Ta làm gì cho hết nửa đời sau”. [1]

***

      Chiều thứ Sáu Ngân đi làm về chỉ kịp gật đầu chào Văn đang ngồi suy tư tại sofa phòng khách tước khi vội vã vào phòng ngủ tìm điện thoại của mình. Có hai “missed calls” và tin nhắn mới. Tin nhắn cuối cùng do Trí gửi sáng nay,  Ngân đưa mắt đọc vội:

     

      “Anh gọi em hai lần nhưng em không bắt máy. Anh không biết điện thoại nào của em khác hơn là số này. Gửi tin nhắn này nữa là hai. Liên lạc với anh ngay nhé, em yêu.”

     

      Ngân thở nhẹ, mở xem tin nhắn trước đó:

      “Vé máy bay và khách sạn đã đã sẵn sàng. 8 giờ sáng mai gặp anh ở phi trường. Nhớ mang theo áo ấm, tháng Tư trời D.C. còn lạnh. Mong em.”

      Ngân xóa vội hai tin nhắn, thừ người ngồi xuống giường. Mới đó mà đã mấy tháng từ lần gặp gở đầu tiên trên chùa. Trí lúc nào cũng nhã nhặn và coi trọng Ngân nên tình bạn của hai người mau chóng trở lên đằm thắm, nhưng niềm cô đơn đã mang họ lại gần nhau hơn nên khi Trí tỏ tình, Ngân đã đã không cầm lòng được, gục đầu lên bờ vai rắn chắc, và run rẩy trong vòng tay của người đàn ông.

      Trí không biết gì về hoàn cảnh gia đình của Ngân vì có lần hỏi tới Ngân chỉ lắc đầu, rơi nước buồn phiền. Trí không nhắc tới nữa vì sợ chỉ làm Ngân thêm đau, hơn thế nữa tình yêu mới đã làm mắt Trí mờ đi vì hạnh phúc, không nghĩ và không thấy gì ngoài vành môi gợi cảm và vòng tay thiết tha, mặc dù hai người chưa một lần đi tới tận cùng đam mê.

      Ngân đã nhiều lần băn khoăn suy nghĩ, nhất là những phút giây qùy gối trước tượng Phật Bà Quan Thế Âm, thế nhưng nghĩ tới bờ vai ấm áp của Trí và căn nhà vắng lặng với bóng dáng nhạt nhoà của Văn, Ngân lại thấy mềm lòng. Tuần rồi gặp nhau tại một quán café vắng vẻ Trí đã ngồi sát vào Ngân, vuốt ve bờ vai thon nhỏ, thủ thỉ những lời êm ái, mong mỏi hai người được sống với nhau một ngày, cho nhau hết những dạt dào nhớ thương, Ngân đã không suy nghĩ mà ngây ngất gật đầu.

      Văn vẫn ngồi yên trên ghế xem tin tức buổi chiều như mọi ngày. Bữa cơm tối vẫn xảy ra như thường lệ nhưng Văn ăn ít hơn và vào phòng ngủ sớm hơn. Ngân loay hoay lau rửa bát đĩa, nghĩ ngợi thật nhiều nhưng vẫn chưa biết nói sao với Văn để có lý do vắng mặt cuối tuần. Một lúc lâu lắm Ngân mới bước chân vào phòng ngủ. Văn đã nằm trên giường, quay mặt vào vách nhưng chưa ngủ.Ngân nằm xuống cạnh chồng, gọi nhẹ:

      -     Anh.

      Văn vẫn quay mặt vào tường:

      -     Chuyện gì vậy Ngân?

      Ngân rụt rè:

      -     Anh … Em muốn đi cùng với chị Tiến cuối tuần này lên D.C. xem hoa anh đào.  Được không anh?

      Văn vẫn nằm yên, Ngân hồi hộp đợi chờ, và tưởng như là thời gian ngừng trôi. Ngân nuốt nước bọt nói thêm:

      -     Mai con về nhà, con sẽ “take care” anh khi em đi vắng.

      Tiếng Văn vẫn bình thường như mọi ngày:

      -     Ừ, em đi chơi cho vui. Đã lâu lắm rồi em không đi đâu xa. Thật là tội nghiệp.

      Ngân thở ra một hơi dài nhẹ mhõm:

      -     Cám ơn anh.

      Văn xoay người nhìn lên trần nhà, nói một cách từ tốn:

      -     Nhớ mang theo áo ấm, tháng Tư trời D.C. còn lạnh.

     

      Ngân như thấy một cơn gió lạnh buốt luồn vào sống lưng. “Nhớ mang theo áo ấm, tháng Tư trời D.C. còn lạnh”, như vậy là anh đã đọc tin nhắn của Trí gửi em rồi ư? Anh biết em sắp đi chơi xa với một người đàn ông lạ mà sao anh vẫn bình thản như thể là không có gì xảy ra. Anh khinh em tới độ không đáng nói hay là anh cam chịu làm người tình thua? Tội nghiệp cho em hay là đau xót cho anh? Ngân nằm vật xuống giường, quay mặt vào tường, nước mắt trào ra thấm xuống gối.

      Văn vẫn nhắm mắt nằm im lìm. Anh muốn im lặng làm người tình thua, đến một lúc nào đó khi em đã có người nương tựa thì anh sẽ lặng lẽ từ giã thế gian này mà không ân hận vì bỏ lại em bơ vơ với cuộc đời, nhưng anh cũng không muốn em băn khoăn vì đang lừa dối anh nên anh gián tiếp cho em biết là anh bằng lòng để em đi chơi với người em yêu. Bao nhiêu năm rồi em không có một ngày nào vui, tội nghiệp em. Anh biết em có nhu cầu của một người đàn bà mà anh không mang lại được cho em. Em cứ yên tâm, dù thế nào đi nữa anh cũng vẫn yêu em.

      Ngân vẫn nằm im khóc âm thầm. Giá mà anh mắng chửi em thì có lẽ em sẽ không đau đớn như lúc này. Em biết anh không phải là người yếu hèn. Từ ngày tàn tật chưa bao giờ anh nói một lời than van. Anh im lìm nhưng em biết là anh rất yêu em. Có những đêm chợt thức giấc thấy anh vuốt tóc em âu yếm, nhưng ánh mắt anh cũng thật là xót xa. Những lúc đó em nghĩ là anh thương cho thân phận mình, nhưng bây giờ thì em biết là anh chỉ tội nghiệp cho em hơn là cho anh.  

      Ngân nghiêng mình khẽ gọi:

      -     Anh.

      Không có tiếng trả lời. Có lẽ là Văn đã ngủ hay là anh chìm vào trong cơn mê của những ngày chinh chiến cũ như là anh thường kể với em. Ngân nhẹ nhàng ngồi dậy, cầm cell phone đi vào phòng tắm. Mở điện thoại, Ngân nhắn tin cho Trí:

      “Xin lỗi anh em sẽ không tới được… Cám ơn anh đã cho em những ngày vui. Vĩnh biệt anh.”

***

      Gần 8 giờ vẫn không thấy Ngân ra khỏi nhà, Văn nhắc:

      -     Muộn rồi đó em.

      Ngân mang cho Văn ly cà phê:

      -     Em đổi ý. Sợ trời lạnh lắm, sống ở Florida nắng ấm bao nhiêu năm em đã quen rồi.

      Văn nhìn Ngân đăm đăm không nói. Tội nghiệp anh, mắt anh trũng sâu, chắc là đêm qua anh không ngủ được nhiều. Ngân ngồi xuống sofa cạnh chồng:

      -     Chút nữa nắng lên em đẩy xe cho anh ra công viên chơi. Dạo này anh xanh xao quá.

      Văn vẫn im lặng. Ngân bùi ngùi:

      -     Anh biết không, sư cô thường hỏi thăm anh. Chủ nhật tuần tới em sẽ đưa anh lên chùa. Nghe kinh kệ như lời ru, dù mình không hiểu nhưng ngửi mùi trầm hương cũng thấy lòng êm ả anh à.

      Văn e dè:

      -     Em không thấy … bất tiện sao?

      Ngân biết là Văn định hỏi là em không thấy mắc cở sao nên thở dài, cúi đầu nói nhỏ:

      -     Em xin lỗi anh. Em đã hiểu …

      Và không để cho Văn trả lời, Ngân nói tiếp vội vàng:

      -     Cuối tháng này mình đổi cái xe nhỏ lấy chiếc xe van để anh lên xuống cho thuận tiện. Rồi chúng mình sẽ có dịp đi chơi xa. Năm tới em sẽ đưa anh sang Cali họp khoá. Bao nhiêu năm rồi anh không gặp bạn bè đồng đội cũ. Kẻ mất người còn, gặp nhau không biết được mấy lần nữa đâu anh.

      Văn không nói, chỉ lặng lẽ gật đầu, run run nắm nhẹ bàn tay Ngân, reo lên trong lòng khi nghĩ tới bạn bè đồng ngũ ngày xưa: "Ừ, không biết làm gì cho hết nửa đời sau nhưng lâu lâu “ông” được gặp “chúng mày” thì có chết cũng vẫn vui."

Trần Quang Thiệu

Nov. 12, 2011